GRUND INSTALACJE

W instalacjach elektrycznych oprócz energii czynnej, która wykonuje pracę, występuje także energia bierna. Jej obecność jest naturalna w wielu urządzeniach elektrycznych, jednak nadmierna ilość może wpływać na parametry sieci i generować dodatkowe koszty. Jednym ze sposobów na kontrolę i ograniczenie energii biernej jest kompensacja mocy biernej.

Poniżej wyjaśniamy, na czym polega to zjawisko oraz jak działa kompensator mocy biernej.

Energia czynna i bierna

Energia czynna to ta część energii elektrycznej, która faktycznie służy do wykonywania pracy — np. zasilania oświetlenia, urządzeń AGD, elektronarzędzi, pomp ciepła czy systemów grzewczych.
To za nią płacimy zasadniczą część rachunku za energię.

Energia bierna nie wykonuje bezpośrednio pracy, lecz jest niezbędna do działania wielu urządzeń elektrycznych. Umożliwia powstawanie pól elektromagnetycznych, które pozwalają pracować silnikom, sprężarkom, przetwornicom oraz różnego rodzaju zasilaczom. Nadmierna ilość energii biernej powoduje obciążenie sieci i może skutkować:

stratami energii,
obniżeniem jakości zasilania,
dodatkowymi kosztami naliczanymi przez dostawcę energii.

Współczynnik mocy (cos φ) określa relację między energią czynną a bierną, im jest wyższy, tym instalacja działa bardziej efektywnie.

Na czym polega kompensacja mocy biernej?

Kompensacja mocy biernej to proces ograniczania lub eliminacji nadmiaru energii biernej w instalacji elektrycznej.
Celem jest poprawa jakości zasilania oraz redukcja strat energetycznych, co przekłada się na stabilniejszą pracę urządzeń oraz optymalne wykorzystanie energii.

Czym jest kompensator mocy biernej?

Kompensator mocy biernej (czasami nazywany baterią kondensatorów lub układem kompensacyjnym) to urządzenie, które automatycznie dostosowuje parametry instalacji tak, aby utrzymać właściwy współczynnik mocy.

Najczęściej stosowane rozwiązania to:

Baterie kondensatorów — przeznaczone do kompensacji mocy indukcyjnej,
Dławiki kompensacyjne — stosowane przy obciążeniach pojemnościowych,
Aktywne układy kompensacyjne (APF) — nowoczesne systemy dynamicznej kompensacji, eliminujące również zaburzenia harmoniczne.

Zadaniem kompensatora jest prowadzenie instalacji do optymalnego stanu pracy, w którym energia bierna nie generuje dodatkowych strat ani obciążeń sieci.